ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ

Αποσπάσματα από το βιβλίο
E. H. GOMBRICH: ΣΚΙΑΙ ΕΡΡΙΜΜΕΝΑΙ - Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΚΙΑΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ  - ΑΘΗΝΑ 1999

•        Η ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΙΣΩΣ ΕΝΔΕΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΚΑΙ ΤΡΙΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ Σ’ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ ΩΣ ΧΩΡΟ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΑΝΤΙΔΡΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ.

•        ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ ΓΙΑ ΝΑ «ΔΟΥΜΕ» ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΥΠΑΡΞΗ ΦΩΤΟΣ. ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ, ΑΥΤΟ ΑΦΟΥ ΑΝΑΚΛΑΣΤΕΙ,  ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΛΕΚΤΙΚΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΑΠO ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ, ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΑ ΝΕΥΡΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ.

•        ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΤΟ ΦΩΣ ΠΟΥ  ΑΝΤΑΝΑΚΛΟΥΝ ΔΕΝ ΦΤΑΝΕΙ ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ, ΕΙΝΑΙ ΟΠΤΙΚΑ-ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΑ ΑΝΥΠΑΡΚΤΑ ΓΙΑ ΜΑΣ.

•        ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΡΑΤΑ ΜΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΣΤΙΓΜΗ, ΕΙΝΑΙ Η ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑΣ ΜΝΗΜΗΣ. Η ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΣ ΗΔΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ, ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΜΑΣ, ΓΝΩΣΗΣ ΓΙ’ ΑΥΤΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ ΜΑΣ.    

•        ΑΥΤΟ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΕΚΕΙΝΟ, ΠΟΥ ΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΩΣ ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ.

•        Η ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΣΘΗΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΜΑΣ. ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ, ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΙΟΥ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΜΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ. ΑΝ ΒΑΣΙΖΟΜΑΣΤΕ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΘΑ ΕΙΧΑΜΕ ΤΗΝ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΟΤΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΣΩΜΑΤΙΚΑ, ΟΤΑΝ ΜΑΣ ΠΛΗΣΙΑΖΟΥΝ, ΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΣΧΗΜΑ, ΟΤΑΝ ΚΙΝΟΥΜΑΣΤΕ, ΚΑΙ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΜΕ ΚΑΘΕ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΦΩΤΙΣΜΟΥ.

•        ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΧΑΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΟΥ ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΟΥΣ, ΟΙ ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΑΣ. ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΣΥΝΗΘΩΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΛΗΣΙΑΖΟΥΝ Η ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΓΩΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΤΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ.

•        ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΕΙΝΑΙ: ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ, ΤΟ ΣΧΗΜΑ, Η ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ.

•        ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΛΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΠΤΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΩΣ:

•        ΔΙΑΚΡΙΤΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

•        ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ

•        ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΗΓΗ

•        ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΧΩΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ

•        ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΘΕΣΗ, ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ, ΤΟΣΟ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΗΓΗ.

•        ΑΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΟΣΟΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΜΠΟΡΕΣΕΙ ΝΑ ΑΠΟΔΩΣΟΥΜΕ, ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ, ΠΑΝΩ ΣΕ ΜΙΑ ΔIΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ, ΤΟΤΕ Η ΟΠΤΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΤΗΝ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

•        ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΜΑΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ ΕΙΚΟΝΑΣ ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΑΦ’ ΕΝΟΣ ΝΑ ΑΠΟΔΩΣΟΥΝ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΤΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΜΑΖΑ, ΟΓΚΟ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ, ΚΑΤ’ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΜΕ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΟΜΑΣΤΕ ΟΠΤΙΚΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΝΑ ΟΡΓΑΝΩΣΟΥΝ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΤΟ ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΟΥ ΕΠΙΔΙΩΚΟΥΝ.

•        ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΜΟΙΟΥ ΧΩΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΠΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΟΙΑ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ.

•        ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕ ΟΜΟΙΑ ΟΠΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ. ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ ΜΕ ΠΑΡΟΜΟΙΟ ΦΩΤΙΣΜΟ ΑΦΕΝΟΣ ΔΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΩΣΗ ΟΜΟΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ, ΑΡΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΤΗΤΑΣ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΗΓΗ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΛΗΠΤΕΣ ΩΣ ΟΜΑΔΑ

•                ΕΤΣΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ ΜΙΑ ΣΚΟΠΙΜΗ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΓΕΙ ΕΜΜΕΣΑ ΜΙΑ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΧΩΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ.

•                ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ, ΣΕ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ, ΥΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΑ ΟΛΕΣ ΜΑΖΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΤΙ, ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΧΕΣΕΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΙΣΧΥΡΟ ΜΕΣΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ.

•        ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΝ ΧΩΡΙΚΩΝ  ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΝΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η  ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΛΟΓΙΩΝ ΕΝΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΛΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΤΟΥ.

•        ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΑ ΣΚΗΝΙΚΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΣΕ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ, ΟΙ ΣΤΑΘΕΡA ΒΑΘΜΙΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΑΘΕΡA ΒΑΘΜΙΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΜΕΓΕΘΟΥΣ, ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΗ ΑΥΞΗΣΗ Η ΜΕΙΩΣΗ ΒΑΘΟΥΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΜΠΥΛΟΤΗΤΑΣ     

•        ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΟΠΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Ο ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ. 

     

•        ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΕ ΠΡΩΤΟ ΠΛΑΝΟ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΦΟΝΤΟ ΝΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΠΙΟ ΑΠΟΜΑΚΡΟ, ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΣΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ, ΜΕ ΜΙΑ ΕΝΤΟΝΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΛΑΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΟΝΤΟΥ

•        ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΒΑΘΟΥΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΑΛΛΗΛΕΠΙΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ, ΜΕ ΠΑΝΟΜΟΙΟΤΥΠΗ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑ, Ο ΒΑΘΜΟΣ ΑΝΤΙΘΕΣΗΣ ΦΩΤΕΙΝΟΤΗΤΑΣ, ΣΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΠΑΦΗΣ, ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ.

•        Επιλογή από τους διδάσκοντες του ΄΄ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ΄΄ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΩΤΟΣΚΙΑΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΒΑΘΟΥΣ

http://ikastika.wordpress.com/